Eunuko

An eunuko (/ˈjuːnək/ ( dangogon) YOO-nək) sarong lalake na tinibos o hinalean nin bayag..^[1] Sa laba nin historya, an pagtitibos may tuyong pakinabang sosyal.^[2] An pinaka'amay na rekord kan tuyong pagtibos na tuyong gibohon eunoko iyo an pangyari sa syudad nin Sumer na Lagash sa ikaduwang melenyo BCE.^[3][4] Sa lawig nin melenya, an pagtitibos dakol na katuyohan asin kamanongdanan sa iba-ibang kultura: Ini pwedeng mga courtiers o mga surogoon, para sa pag'ispiya o hilom na operasyon, castrato na mga parakanta, mga sambay o sekswal na kadurog, mga relihiyonista, , soldados, mga bantray sa korte, mga opisyal sa gobyerno, asin bantay sa mga babae o mga serbidor sa harem.

An mga eunoko parati mga surugoon o oripon na mga tinibos ngani dai sinda nakakataong pagkatakot o peligro sa mga pigseserbihan nindang korte royal kun saen an pagkaharani ninda sa namomoon pwedeng magresulta sa saindang pagkaigwang dakulang impluwensiya.^[5] Garo an papel kaini bilang sarong sugo-sugo na —arog kan pagrinsay kan hinigdaan, pagparigos sa namomoon, pagbulog saiya, pagsapopo saiya pasiring sa lunadan, o maski pagdara nin mga notisyar—pwede, sa teoriya, magwaras sa eunoko kan "talinga nin kaghade" asin mabadoan siya nin de facto na poder sa sarong pighunang pormal asin mahuyo alagad pigtitiwalaan na surugoon.

An mga eunoko mayo heneralmente nin lealtad sa militar, aristokrasiya, o sa pamilya ta dai sinda pwede makapangaki, o magkaigwang anoman na mga paryente. Kaya sinda hinihiling na mas matitiwalaan asin dai interesado magtugdas nin sadiring "dinastiya". Huli ta an saindang kamugtakan nagbugtak sainda sa hababang status sosyal, sinda madali man salidahan o ribayan na mayong maraot na resulta. Sa mga kultura kun saen igwang harem asin eunoko, an mga eunoko ginigibo pang mga sugo-sugo igdi sa harem. Plantilya:TOC limit

1. ↑ "eunuch". dictionary.cambridge.org (in English). Retrieved 2021-02-25. 
2. ↑ "Eunuch". The New Oxford Dictionary of English. Oxford: Clarendon Press. 1998. p. 634. ISBN 9780198612636. 
3. ↑ Maekawa, Kazuya (1980). Animal and human castration in Sumer, Part II: Human castration in the Ur III period. Zinbun [Journal of the Research Institute for Humanistic Studies, Kyoto University], pp. 1–56.
4. ↑ Maekawa, Kazuya (1980). Female Weavers and Their Children in Lagash – Presargonic and Ur III. Acta Sumerologica 2:81–125.
5. ↑ Christine Hsu (24 September 2012). "Eunuch Study Reveals That Castration May Add 20 Years to a Man's Life". Medicaldaily.com. Archived from the original on 24 July 2013. Retrieved 24 April 2014.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)